عام و خاصاصطلاح جامع مباحث مشترک و اختصاصی هر یک از عام و خاص را عام و خاص می‌گویند. ۱ - تعریفعام، در لغت به معنای شامل شدن و فراگیری، و خاص، به معنای ویژه بودن و عدم فراگیری است. ۲ - پیشینهدرباره علت به وجود آمدن اصطلاح عام و خاص چنین گفته شده است: ۱ سیره عالمان اصولی این است که مباحث عام و مباحث خاص را زیر نام " عام و خاص" می‌آورند. ۲ وجود بحث‌های مشترک نیز علتی دیگر برای اخذ اصطلاح " عام و خاص" به شمار می‌آید. ۳ با اخذ این اصطلاح، می‌توان به بسیاری از اصطلاح‌ها، نظم منطقی بخشید؛ برای مثال، اصطلاح عام، خاص، عام و خاص مطلق، و عام و خاص من وجه را می‌توان به عنوان زیر مجموعه آن قرار داد و نظم منطقی میان مباحث آن‌ها برقرار نمود. نائینی، محمد حسین، اجود التقریرات، ج۱، ص۴۴۰. [۶]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج۲، ص۱۹۵.
[۷]
محمدی، ابو الحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص۸۲.
[۱۰]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل دراصول فقه، ج۸، ص۸۸-۸۹.
[۱۱]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل دراصول فقه، ج۸، ص۱۰۳.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «عام و خاص». |